شناسایی، طبقه بندی و تحلیل همدیدی امواج گرمایی شمال غرب ایران

امواج گرمایی از تظاهرات اصلی تغییر آب و هوای جهان معاصر می باشند که به لحاظ فراوانی وقوع و صدمات مالی و جانی به بار آمده، اهمیت زیادی دارند. هدف از انجام این پژوهش شناسایی، طبقه بندی و تحلیل همدیدی امواج گرمایی رخ داده در شمال غرب ایران به منظور بررسی سامانه های همدیدی موثر در وقوع امواج گرمایی به دلیل خطرات محیطی و نیز بررسی مخاطرات انسانی در اثر وقوع امواج گرمایی می باشد. در این پژوهش از شاخص گرمایی معرفی شده توسط مرکز ملی داده های آب و هوای ایالات متحده (ncdc) استفاده شد بدین منظور ابتدا آمار بلند مدت 23 ساله دمای حداکثر روزانه و رطوبت نسبی روزانه برای پنج ماه گرم سال ( اردیبهشت تا شهریور ) برای ایستگاه های همدیدی شمال غرب ایران از سازمان هواشناسی کشور اخذ شده و ویژگی های آماری و همدیدی امواج گرمایی به وقوع پیوسته مورد بررسی قرارگرفته، امواج گرمایی مذکورطبق این شاخص گرمایی در پنج سطح شدت طبقه بندی گردیده و شناسایی شدند. امواج گرمایی بسیار شدید و شدید به علت دارا بودن بیشترین تاثیر مورد شناسایی و بررسی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان دادند که ایستگاه های پارس آباد، مراغه، اردبیل و جلفا به ترتیب از لحاظ مخاطرات انسانی در سطح بسیار خطرناک و از لحاظ سطح شدت در شرایط بسیار شدید قرار دارند، آسیبهای انسانی سطح مذکور سکته در اثر گرما و گرمازدگی می باشد. ایستگاه های پارس آباد، جلفا، اهر، میانه، سنندج، خوی، اردبیل، تبریز، زنجان، سقز، مها باد، ارومیه ، خرمدره، سراب، پیرانشهر و مراغه در سطح شدید قرار دارند. آسیبهای انسانی سطح شدید گرمازدگی و گرفتگی عضلانی است. تحلیل نقشه-های همدید نیز نشان دادند که الگوهای غالب در مناطق مورد مطالعه پرفشار جنب حاره ای، کم فشار عربستان و پاکستان می-باشند. نقشه های شار رطوبتی نیز نشان دادند حرکت واچرخندی بر روی دریای خزر و نیز حرکت چرخندی دریای مدیترانه بیشترین تاثیر را در شار رطوبتی به منطقه ی شمال غرب ایران داشته اندهمچنین نتایج محاسبه ی دوره ی برگشت امواج گرمایی با استفاده از توزیع آماری گامبل برای دوره های برگشت2، 5، 10و20 سال نشان داد که به لحاظ مخاطره ی انسانی اکثر ایستگاهها در دوره های برگشت در سطح بسیار خطرناک و خطرناک قرار داشته و نیز به لحاظ شدت در سطح شدید و بسیار شدید رده بندی می-شوند و در آخر با استفاده از درون یابی idw ایستگاههای منتخب شمال غرب به لحاظ مخاطرات انسانی پهنه بندی گردیدند.ردیابی و پایش پدیده بلوکینگ، بررسی مخاطرات انسانی کلیه_ی شهرهای ایران به منظور تهیه ی پیام های اضطراری در زمان وقوع امواج گرمایی و نیز دادن آگاهی و آموزش به مردم در زمینه ی کمکهای اولیه برای استفاده در زمان وقوع امواج گرما می-تواند برای کاهش مخاطرات انسانی ناشی از امواج گرمایی موثر باشد.